نقدی بر اپوزیسیون درباره جنگ

نقدی بر اپوزیسیون درباره جنگ
سام قندچی

http://www.ghandchi.com/827-opposition-war.htm

 

A Critique of Iranian Opposition about War

http://www.ghandchi.com/827-opposition-war-english.htm

 

متأسفانه اپوزیسیون ایران هنوز به مسأله جنگ نظیر نیم قرن پیش می نگرد یعنی تصمیم گیری در مورد جنگ بر مبنای تقسیم جنگها به "عادلانه" و "غیرعادلانه." آنچه نیروهای مترقی در آخرین سالهای جنگ سرد به آن دست یافتند دیدن جنگ بعنوان ارثیه دوران توحش است. در آن سالها دیدگاهی که بشریت با خود از جنگل حمل کرده، یعنی "فرار" یا "درگیری" در موقع مواجهه با خطر، دیگر کنار گذاشته می شد و به جای آن اقدام به حل و فصل اختلافات از طریق گفتگو مدنظر قرار می گرفت. تشکیلات "فراسوی جنگ" در سالهای 1980 بر اساس همین نگرش شکل گرفت که در مورد آن مفصلا بحث شده است (1).

 

هنوز نظیر دوران آغاز جامعه مدرن در توجیه جنگ عادلانه مثال آورده می شود که شما اگر مورد حمله یک جنایتکار با اسلحه قرار بگیرید آیا از خود دفاع نمی کنید و حتی مجاز نیستید او را بکشید؟ درست است که در موارد فردی یا جمعی این حق دفاع از خود در جوامع مدرن وجود دارد اما هدف تلاشهای نیروهای مترقی چه در درون جامعه و چه در رابطه با حملات خارجی تکیه بر گفتگو برای حل و فصل اختلافات است و نه تداوم جنگ تدافعی و انتقام جوئی. به همین علت در اکثر کشورهای متمدن جهان مجازات اعدام لغو شده است در صورتیکه کسی با کشتن بسیاری از همان مجرمین هنگام دفاع در لحظه حمله آنها مسأله ای ندارد.

 

در منطقه خاورمیانه ما با جنگی نظیر جنگهای 30 ساله اروپا روبرو هستیم (2).  برخی فعالین سیاسی با ارائه تحلیلهای نادرست از جنگ داخلی عراق درگیر کردن ایران در این جنگها را موجه جلوه می دهند و ورود نیروهای ایران به جنگ در عراق و سوریه را بعنوان راهی برای پیشگیری از حمله داعش به ایران یا حمایت از ایرانی تباران آن مناطق توجیه می کنند. آنچه اینجا منظور سخن است برخورد با خود مسأله جنگ است نه تحلیل روند رویدادها که بسیار بحث شده است (3).

 

اگر با دیدگاه "فراسوی جنگ" بنگریم، فرقی نمی کند که به جنگ اسرائیل و فلسطینیان نگاه می کنیم یا به جنگ کردها و داعش یا به حمله آمریکا به عراق در دوران بوش. اصل بحث این است که نیروهای مترقی باید فراسوی جنگ بروند و دنبال حل و فصل اختلافات از راه گفتگو باشند بجای آنکه در پی سمتگیری باشند و بخواهند با مشخص کردن جنگ عادلانه به جنگ افروزی بیشتر دامن بزنند. درست است هنگامیکه ایران مورد حمله عراق قرار گرفت حق داشت و به درستی از خود دفاع کرد همانظور که اگر فردی مورد حمله جنایتکاری قرار بگیرد باید از خود دفاع کند و دفاعش عادلانه است (4) اما این دلیل نمی شود که ادامه درگیری و جنگ با تعیین سمت عادلانه آن توجیه شود. هدف را باید حل و فصل اختلافات از طرق گفتگو قرار داد.

 

گفتگو با همه طرفهای جنگ لازم و پاسیفیست بودن نسبت به راه حل نظامی آن چیزی است که دستاورد سالهای پایانی جنگ سرد برای نیروهای مترقی بود. ایران را بعد از درگیری های فلسطین و سوریه و لبنان حالا به درگیری در عراق و کردستان تشویق نکنیم. باید در این دوران اینترنت به دیپلماسی شهروندی و گسترش آگاهی از طریق برنامه های خبری و تحلیلی بال و پر داد و نه به توپ و تانک. لازم است ابتکارهای مدنی را برای گفتگو با همه طرفهای جنگ، فراهم ساخت. حتی در مورد خطر جنگ ایران و اسرائیل نیز تنها راه پیشگیری نه تعیین سمت عادلانه جنگ و جنگ افروزی بیشتر از آن طریق، بلکه همین راه مذاکره و حل و فصل اختلافات بوده و هست (5).

 

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

سام قندچي، ناشر و سردبير
ايرانسکوپ
http://www.ghandchi.com
http://www.iranscope.com
نهم آبان ماه 1393
October 31, 2014
 

پانویس:

 

1. تشکیلات فراسوی جنگ
http://www.ghandchi.com/357-BeyondWar.htm
 

2. يادداشتی درباره جنگهای 30 ساله
http://www.ghandchi.com/809-thirty-years-war.htm
 

3. تحليلهای غلط از جنگ داخلی در عراق
http://www.ghandchi.com/810-civil-war-in-iraq.htm

 

4. ايران و بيدار انديشی
http://www.ghandchi.com/391-Awake.htm
 

5. خطر جنگ جمهوري اسلامي و اسرائيل .. و اينکه اپوزيسيون چه کار ميتواند بکند
http://www.ghandchi.com/465-IRI-IsraelWar.htm

 

 

متون برگزیده:

http://featured.ghandchi.com

 

ایران#

#iran

iranscope@