مسأله نه سلطنت است، نه کمونیسم و نه اسلام

مسأله نه سلطنت است، نه کمونیسم و نه اسلام

 http://iranscope.blogspot.com/2015/01/blog-post_13.html

بیش از یک صد سال است که رشد مدرنیسم در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران آغاز شده است؛ اما، روشنفکران ما همچنان مشکلات جامعه را در ایدئولوژی خاصی جستجو می کنند. درست است که در بهترین حالت جمهوری دموکراتیک و سکولار شکل سیاسی مناسب برای جامعه مدرن است؛ اما، از یکسو جمهوری های سکولاری را دیده ایم که بخاطر پلورالیست نبودن مانعی در برابر رشد جامعه مدرن بودند، و سقوط کردند، و از سوی دیگر اشکال دیگری را از رشد و تطور جامعه مدرن در جهان در دو قرن گذشته، مشاهده کرده ایم. 

مثلاً در بریتانیا که مهد یکی از نخستین جوامع مدرن در دنیاست تا به امروز رژیم سلطنتی برقرار است. یا در چین کمونیست در چند دهه اخیر جامعه مدرن نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر اجتماعی رشد چشمگیری کرده است هرچند اصلاحات در عرصه سیاسی در آنکشور هنوز خیلی ضعیف است. یا در ترکیه به رغم بقدرت رسیدن حزبی اسلامی در سالهای اخیر، ما همچنان شاهد تطور جامعه مدرن هستیم.  ممکن است هیچکدام از این نمونه ها شکل ایده آل رشد جامعه مدرن تلقی نشوند؛ اما، تاریخ دویست سال گذشته نشان می دهد که همه این اشکال تحول جامعه مدرن ممکن می باشند.

آنچه تجربه های بالا را از کشورهایی که در آنها سلطنت، کمونیسم یا اسلام در مقابل رشد جامعه مدرن قرار گرفته تفکیک می کند این واقعیت است که رهبران این کشورها راه و روش پلورالیسم را برگزیده اند. در مقابل در کشورهای شوروی سابق، بلوک شرق و آلبانی کثرت گرایی تنها از طریق سقوط کمونیسم و ایجاد جمهوری های سکولار دموکرات توانست برقرار شود و اکنون در همه آنها جامعه مدرن به رشد خود ادامه می دهد. 

از سوی دیگر در زمان جنگ جهانی دوم، فاشیسم در آلمان، ایتالیا، اسپانیا و یونان در برابر رشد جامعه مدرن که بعد از جنگ اول جهانی در اروپا همه جا گیر می شد، برخاست؛ اما، بالاخره شکست خورد. همچنین در آسیا در همان سالها، ژاپن سرنوشت مشابهی را تجربه کرد. امروز نیز با همه جا گیر شدن جامعه مدرن در کل جهان شاهد مقاومتهایی از سوی جریاناتی نظیر داعش در برابر این موج تحول جامعه مدرن هستیم که متقابلاً مقاومتی جهانی را در برابر خود رقم زده است.

در دو قرن اخیر پلورالیسم در واقع آن حلقه کلیدی برای دولت هایی بوده است که گرچه جمهوری های سکولار دموکرات نبوده اند اما توانسته اند به نوعی خود را تعدیل کنند، چه در بریتانیا در گذشته، چه در چین در چند دهه اخیر. پلورالیسم توان تصحیح پذیری را بدون سرنگونی سیستم موجود فراهم می کند. در بریتانیا، سلطنت آن کشور از تجربه سقوط خونین سلطنت فرانسه آموخت؛ و چین در ربع قرن اخیر از تجربه سقوط بلوک شرق و شوروی آموخته و پلورالیسم را تقویت کرده است. آینده نشان خواهد داد که آیا رژیم اسلامی در ایران از تجربه خونین طالبان و داعش آموخته و راه و روش پلورالیسم را بر خواهد گزید یا خیر.

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران
 
سام قندچی، ناشر و سردبير
ایرانسکوپ

http://iranscope.blogspot.com
http://www.iranscope.com

http://www.ghandchi.com  
بیست و سوم دی ماه 1393
January 13, 2015

مطلب مرتبط:

چرا پلوراليسم؟ (ويرايش دوم)
http://www.ghandchi.com/294-cherApluralism.htm

 

متون برگزیده

http://featured.ghandchi.com

ایرانسکوپ#

#iranscope