جی اِم اُ: راه حلی برای معضل مراقبت های درمانی
سام قندچی
مقاله زير در بلاگ فراديد منتشر شده است
http://www.ghandchi.com/717-gmo-healthcare-eng.htm
هزينه مراقبت های درمانی در اقصی نقاط جهان سر به فلک کشيده است و رويکردهای مختلف
به مسأله نتوانسته چندان نتيجه بخش باشد. اساساً چه چيزی معضل پايه ای را در مراقبت
های درمانی تشکيل میدهد؟
طی تاريخ انسانها نظير ديگر انواع در طبيعت زندگی کرده اند و انتخاب طبيعی به معنی بقای اصلح بوده است. به عبارت ديگر فرد اگر عضو اصلح نوع خود نباشد از بين می رود و بسياری ديگر که باقی می مانند با طول عمر حداکثری که آن نوع قادر به زندگی است، ادامه حيات می دهند، مگر آنکه تصادفی نظير افتادن درخت بر سرشان، روی دهد.
با وجود توسعه علم پزشکی، برخی را می بينيم که در همه عمر بدون استفاده از هرگونه کمک پزشکی در اندازه حداکثر عمر ممکن بشر، زندگی کرده اند، در حاليکه بسياری ديگر نيازمند مراقبت های درمانی بوده اند تا بتوانند به زندگی ادامه دهند. با پيشرفت های پزشکی، حالت دوم هر روز بيش از پيش افزايش يافته است و اين امر دليل اصلی هزينه های بالای مراقبت های درمانی است.
مرگ و مير نوزادان، اولين به اصطلاح "غربال" کردن نسل تازه انواع از طريق انتخاب طبيعی است. مرحله مهمی در پزشکی مدرن زمانی آغاز شد که مرگ و مير نوزادان کاهش يافت. تغييراتی اينگونه باعث شدکه روشهای پيشرفته تر پزشکی برای درمان بيماری های مختلف و وضعيت های بهداشتی مختلف، لازم شود.
فرض کنيم که شخصی با بيماری آرتريت روماتوئيد متولد شده است. اين بدين معنی است که ژن هايی که عامل روماتيسم هستند از يکی از والدين به فرزند منتقل شده اند. اگر اين ژن ها پيش از تولد غربال شده بودند، مثلا توسط باروری از طريق اين ويترو (لوله آزمايشگاه) به همراه متدهای غربال کردن، در آنصورت فرد با اين ژن متولد نمی شد. در غيراينصورت اگر از طريق ژن تراپی پس از تولد، ژن ها تصحيح شوند، راه حل "جی اِم اُ" خواهد بود - يعنی ارگانيسمی با ژن تعديل شده برای حل مسأله بکار ميرود، هنگاميکه ارگانيسم در اين حالت يک انسان است.
البته برخی نقص های ژنتيکی ممکن است از طريق ارثی بوجود نيامده باشند و نظير بسياری از موارد سرطان، نتيجه جهش های ژنی در دوره های بعد از تولد در زندگی باشند. علاوه بر آن برخی امراض بعنوان بيماری های ژنی محسوب نميشوند و مرتبط با محيط زيست، قلمداد می شوند. با اينحال راه حل "جی اِم اُ" برای اين شرايط هم می تواند کار کند، حال چه تصحيحات جهش های سوماتيک در حالت نخست مورد نظر باشد، يا که تغييرات ژنی برای مقاوم کردن ارگانيسم در برابر شرايط زيست محيطی يا خنثی کردن پيش زمينه هايی هدف باشد که بواسطه ژن معين در حالت دوم انجام شود.
اگر کسی فکر کند که باروری اين ويترو (از طريق لوله آزمايشگاه) و غربال کردن، غيرطبيعی و غلط است، چون بر اساس انتخاب طبيعی نيست، و چنين روشی را تنها زمانی درست بداند که زوجی نابارور هستند، در آنصورت ميشود سؤال کرد که آيا مواردی ديگر نظير مرگ و مير کودکان نيز بايد نظير قرون وسطی به انتخاب طبيعی، محول شوند. پزشکی سنتی همانقدر طبيعت را به اصطلاح "برهم" ميزند که راه حل های "جی اِم اُ" تغيير می دهند. بعلاوه مشکلات جانبی در هردو روش درمانی بايد بررسی شوند و رفع شوند نه اينکه تأثيرات جانبی بعنوان دليلی برای رد کردن متدهای "جی اِم اُ" تلقی شوند.
محصولات "جی اِم اُ" مدتهاست که در کشاورزی بکار ميروند و "لودايت" هايی که ضد بيوتکنولوژی هستند با خصومت با اين روش های نوين مخالفت می کنند در حاليکه اين روش ها راهی است که می توان به بازگشت پرشتاب در کشاورزی رسيد و به همين طريق می توان به راه حل برای تنگنای مراقبت های درمانی دست يافت.
با پيشرفتهای ژنتيک زمان آن رسيده است که از پژوهش های راه حل های "جی اِم اُ" در پزشکی حمايت شود، بويژه در باروری اين ويترو ( لوله آزمايشگاهی) و غربال پيش از تولد و ژن تراپی در دوران بعدی زندگی. پژوهش های انتقالی را می توان بر مدلهای موش و سلول متمرکز کرد تا که آزمايش های کلينکی روی انسان هرچه زودتر ميسر شود.
پرهيز از بيماری همانگونه که گروهی از افراد بالای صد سال همه عمر خود را بدون رفتن به دکتر زندگی کرده اند بهترين راه برای حل معضل مراقبت های درمانی است. در چنين شرايطی بيمه درمانی تنها برای وقتی لازم خواهد بود که فرد به دلايلی نظير تصادف رانندگی يا افتادن درخت بر سر، مجروح شده باشد. از سوی ديگر مطالعات براساس جنوم که ژنهای عمر طولانی را مشخص می کنند نيز بيش از پيش به راه حل های "جی اِم اُ" در راستای طول عمر بيشتر و کمک به افزايش چشمگير عمر حداکثر بشر در آينده نزديک، ياری می رسانند.
طی تاريخ انسانها نظير ديگر انواع در طبيعت زندگی کرده اند و انتخاب طبيعی به معنی بقای اصلح بوده است. به عبارت ديگر فرد اگر عضو اصلح نوع خود نباشد از بين می رود و بسياری ديگر که باقی می مانند با طول عمر حداکثری که آن نوع قادر به زندگی است، ادامه حيات می دهند، مگر آنکه تصادفی نظير افتادن درخت بر سرشان، روی دهد.
با وجود توسعه علم پزشکی، برخی را می بينيم که در همه عمر بدون استفاده از هرگونه کمک پزشکی در اندازه حداکثر عمر ممکن بشر، زندگی کرده اند، در حاليکه بسياری ديگر نيازمند مراقبت های درمانی بوده اند تا بتوانند به زندگی ادامه دهند. با پيشرفت های پزشکی، حالت دوم هر روز بيش از پيش افزايش يافته است و اين امر دليل اصلی هزينه های بالای مراقبت های درمانی است.
مرگ و مير نوزادان، اولين به اصطلاح "غربال" کردن نسل تازه انواع از طريق انتخاب طبيعی است. مرحله مهمی در پزشکی مدرن زمانی آغاز شد که مرگ و مير نوزادان کاهش يافت. تغييراتی اينگونه باعث شدکه روشهای پيشرفته تر پزشکی برای درمان بيماری های مختلف و وضعيت های بهداشتی مختلف، لازم شود.
فرض کنيم که شخصی با بيماری آرتريت روماتوئيد متولد شده است. اين بدين معنی است که ژن هايی که عامل روماتيسم هستند از يکی از والدين به فرزند منتقل شده اند. اگر اين ژن ها پيش از تولد غربال شده بودند، مثلا توسط باروری از طريق اين ويترو (لوله آزمايشگاه) به همراه متدهای غربال کردن، در آنصورت فرد با اين ژن متولد نمی شد. در غيراينصورت اگر از طريق ژن تراپی پس از تولد، ژن ها تصحيح شوند، راه حل "جی اِم اُ" خواهد بود - يعنی ارگانيسمی با ژن تعديل شده برای حل مسأله بکار ميرود، هنگاميکه ارگانيسم در اين حالت يک انسان است.
البته برخی نقص های ژنتيکی ممکن است از طريق ارثی بوجود نيامده باشند و نظير بسياری از موارد سرطان، نتيجه جهش های ژنی در دوره های بعد از تولد در زندگی باشند. علاوه بر آن برخی امراض بعنوان بيماری های ژنی محسوب نميشوند و مرتبط با محيط زيست، قلمداد می شوند. با اينحال راه حل "جی اِم اُ" برای اين شرايط هم می تواند کار کند، حال چه تصحيحات جهش های سوماتيک در حالت نخست مورد نظر باشد، يا که تغييرات ژنی برای مقاوم کردن ارگانيسم در برابر شرايط زيست محيطی يا خنثی کردن پيش زمينه هايی هدف باشد که بواسطه ژن معين در حالت دوم انجام شود.
اگر کسی فکر کند که باروری اين ويترو (از طريق لوله آزمايشگاه) و غربال کردن، غيرطبيعی و غلط است، چون بر اساس انتخاب طبيعی نيست، و چنين روشی را تنها زمانی درست بداند که زوجی نابارور هستند، در آنصورت ميشود سؤال کرد که آيا مواردی ديگر نظير مرگ و مير کودکان نيز بايد نظير قرون وسطی به انتخاب طبيعی، محول شوند. پزشکی سنتی همانقدر طبيعت را به اصطلاح "برهم" ميزند که راه حل های "جی اِم اُ" تغيير می دهند. بعلاوه مشکلات جانبی در هردو روش درمانی بايد بررسی شوند و رفع شوند نه اينکه تأثيرات جانبی بعنوان دليلی برای رد کردن متدهای "جی اِم اُ" تلقی شوند.
محصولات "جی اِم اُ" مدتهاست که در کشاورزی بکار ميروند و "لودايت" هايی که ضد بيوتکنولوژی هستند با خصومت با اين روش های نوين مخالفت می کنند در حاليکه اين روش ها راهی است که می توان به بازگشت پرشتاب در کشاورزی رسيد و به همين طريق می توان به راه حل برای تنگنای مراقبت های درمانی دست يافت.
با پيشرفتهای ژنتيک زمان آن رسيده است که از پژوهش های راه حل های "جی اِم اُ" در پزشکی حمايت شود، بويژه در باروری اين ويترو ( لوله آزمايشگاهی) و غربال پيش از تولد و ژن تراپی در دوران بعدی زندگی. پژوهش های انتقالی را می توان بر مدلهای موش و سلول متمرکز کرد تا که آزمايش های کلينکی روی انسان هرچه زودتر ميسر شود.
پرهيز از بيماری همانگونه که گروهی از افراد بالای صد سال همه عمر خود را بدون رفتن به دکتر زندگی کرده اند بهترين راه برای حل معضل مراقبت های درمانی است. در چنين شرايطی بيمه درمانی تنها برای وقتی لازم خواهد بود که فرد به دلايلی نظير تصادف رانندگی يا افتادن درخت بر سر، مجروح شده باشد. از سوی ديگر مطالعات براساس جنوم که ژنهای عمر طولانی را مشخص می کنند نيز بيش از پيش به راه حل های "جی اِم اُ" در راستای طول عمر بيشتر و کمک به افزايش چشمگير عمر حداکثر بشر در آينده نزديک، ياری می رسانند.
سام قندچی،
ناشر و سردبير
ايرانسکوپ
نوزدهم شهريورماه 1391
September 10, 2012
پانويس:
iran#