نوروز 1357 در قهوه خانه ای در ماهان

نوروز 1357 در قهوه خانه ای در ماهان

http://iranscope.blogspot.com/2015/05/1357.html

 

نوروز 1357 بود یعنی یازده ماه قبل از انقلاب. روز دهم فروردین ماه بطور اتفاقی با دوستی تصمیم گرفتیم دونفری کوله پشتی برداریم و به سوی بلوچستان سفری کنیم. در دوران دبیرستان قبل از 1348 به ارتفاعات شمال تهران نظیر قله توچال رفته و حتی از آنجا دو بار به شهرستانک و دو بار هم به شکر آب و آهار رفته بودیم. در اواسط سالهای 1350 هم به امامزاده داود، قلعه الموت، جواهرده، قمصر کاشان و چند جای دیگر رفته بودیم. در نتیجه رفتن بسوی بلوچستان برای دیدار از آن منطقه ایران در ایام عید که هیچگاه پیش از آن ندیده بودم، چندان عجیب نبود.

 

معمولاً برای این سفرها یا اتوبوسی سوار می شدیم و یا از کامیونها می خواستیم ما را در مسیرشان سوار کنند. یادم نیست در کجا سوار کامیونی شدیم و بسوی کاشان رفتیم. وقتی کامیون از کاشان رد می شد سربازها را می دیدیم که بسوی جوانانی که برخی از مسجدی بیرون می آمدند و شعار می دادند، شلیک می کردند. چون ما در کامیون سوار بودیم پلیس ما را متوقف نکرد اما اتوموبیلهای شخصی را متوقف می کرد و اجازه نمی داد به خیابانهای درگیری ها وارد شوند. شاید نوعی حکومت نظامی در کاشان بود. یادم نیست. از کاشان عبور کردیم و بعد از چند ساعت به یزد رسیدیم. آنجا هم در خیابان تیراندازی بسوی مردم را دیدم. بازهم توانستیم از میان شهر عبور کرده و برویم. یادم نیست تا کجای مسیر با این کامیون رفتیم. آن روز، دهم فروردین ماه 1357 بود یعنی چهلم کشته شدگان تظاهرات تبریز.

 

شب را در قهوه خانه ای در ماهان کرمان گذراندیم. خیلی جالب بود. پسرهای صاحب قهوه خانه داشتند برنامه های نوروزی تلویزیون را تماشا می کردند و مشخصاً برنامه طنزی بنام ایتالیا ایتالیا پخش می شد و آنرا هم خودشان گفتند. پدرشان خیلی ناراحت بود که اینها به تلویزیون چسبیده بودند و به آن برنامه هم بد و بیراه می گفت و احساسات مذهبی داشت. گویی در برنامه آن روز ایتالیا ایتالیا ازدواج دو همجنسگرا مطرح شده بود. درست یادم نیست. به هرحال روز بعد ما از ماهان راهی ایرانشهر شدیم.

 

در ایران آن سال ها در مورد موضوع ازدواج همجنسگرایان چند بار شنیدم. نه فقط در برنامه های تلویزیونی بلکه همان زمان حتی شنیدم که در ونک دو پسر با حضور خانواده هایشان ازدواج کرده بودند. اما خودم نه خبر موثقی در آن باره خوانده ام و نه که دیده ام. درباره جشن هنر شیراز و نمایش شهرقصه بیژن مفید که نقدی از روحانیت بود مردم می دانستند. حتی در مورد برنامه های نمایشی که گویا هنرپیشه ها لخت بوده اند نیز در حاشیه جشن هنر شیراز شنیده ام اما خودم آنجا نبودم. عده ای در سالهای بعد از انقلاب بسیاری از این موارد و از جمله آزاد بودن رابطه همجنسگرایان را در سالهای آخر شاه بعنوان کارهایی یاد می کنند که احساسات مخالف مذهبی را دامن زده است. بخش عمده جنبش چپ نیز یعنی چریکهای فداریی خلق با چنین تحلیل هایی در هماه ماه اول بعد از انقلاب از جنبش زنان علیه حجاب دفاع نکردند و روسری را به هوادارانشان برای احترام به احساسات مذهبی مردم توصیه کردند.

 

بسیاری از تحلیلگران می گویند در عرصه های اجتماعی در سالهای آخر شاه زیاده روی شده و نمونه های بالا را مثال می آورند و اینها را دلیل سقوط شاه می دانند که بسیار بحث شده است (1). شاید اگر این آزادی های اجتماعی با آزادی های سیاسی همراه بود تحول خواهی آن سالها بگونه ای دیگر رقم می خورد (2). البته لازم است یادآوری کنم که اپوزیسیون سکولار هم در اینگونه موارد اجتماعی از رژیم شاه عقب بود. در خارج کشور که آن سالها رژیم شاه در قدرت نبود؛ اما در خود کنفدراسیون جهانی هم همجنسگرایان مورد تمسخر قرار می گرفتند. یک گروه فقط بود که در آن فعالین همجنسگرا بطور علنی حضور داشتند و آنها هم در کنفدراسیون مورد توهین قرار گرفته و حتی تا آنجا که به خاطر دارم آن گروه از کنفدراسیون اخراج شد. اتفاقاً اولین ماه های بعد از انقلاب روزی در خانه کارگر در تهران هواداران همان جریان از آمریکا را دیدم که به تهران آمده بودند. دو دختر همجنسگرا که در آن گروه بودند از روی سادگی به خانه چند کارگر فعال آنجا برای کار سیاسی رفته بودند که به آنها یا تجاوز شد یا که قبل از آنکه تجاوز عملی شود فرار کردند و همان روزهای اولین سال انقلاب به خارج برگشتند.

 

 

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

سام قندچی، ناشر و سردبير ایرانسکوپ

http://iranscope.blogspot.com

http://www.iranscope.com

http://www.ghandchi.com 
دهم خرداد ماه 1394
May 31, 2015

 

1. مقاله کوتاهی به انگلیسی که در ماه نوامبر 2001 یعنی 14 سال پیش نوشته شده است

Fall of the Shah Revisited
http://www.ghandchi.com/92-FallofShah.htm

 

2. کتاب ایران آینده نگر

http://www.ghandchi.com/500-FuturistIran.htm

 

Futurist Iran Book

http://www.ghandchi.com/500-FuturistIranEng.htm

 

مطالب مرتبط

ايرانيان و ازدواج همجنسگرايان
http://www.ghandchi.com/727-gay-marriage.htm

آقای ادیب برومند موضع جبهه ملی درباره حق ازدواج همجنسگرایان چیست؟
http://www.ghandchi.com/856-jebhe-homosexuals.htm

 
 

ایرانسکوپ#
#iranscope