Iranscope Blog بلاگ ايرانسکوپ : خدا و ما -ویرایش دوم

خدا و ما -ویرایش دوم (1)
http://iranscope.blogspot.com/2014/12/blog-post_10.html

http://www.ghandchi.com/844-god-and-us.htm

اریک هافر در سال 1951 در پی ارائهء گفتاوردی از "اسقف تیهون" در کتابی از داستایوفسکی مبنی بر اینکه "آتئیست یا بی خدای کامل بیشتر قابل احترام است تا لاقیدی این جهانی ... آتئیست کامل یک گام از ایمان کامل فاصله دارد ... ولی فرد لاقید هیچ ایمانی ندارد بغیر از هراسی بد،" می افزاید که همه "معتقدین راستین عصر ما – کمونیست ها، نازی ها، فاشیست های ژاپن، و یا کاتولیک ها، همگی با حرارات می گفتند، و کمونیستها هنوز هم با سخنوری ادعا می کنند، که دموکراسی غرب منحط است. دلیلشان هم این است که مردم غرب خیلی نرم و نازک، خیلی لذت طلب، و بیش از آن خودخواه هستند که بخواهند برای ملت، یا خدا، یا هر هدف مقدس دیگری خود را فدا کنند. به ما گفته می شود که این عدم آمادگی برای مردن، نشانگر فساد و پوسیدگی درونی، اخلاقی و حتی بیولوژیک است. دموکراسی ها کهنه، فاسد، و منحط هستند. آنها هیچ رقیبی برای جماعت خروشان معتقدینی که قرار است وارث کرهء ارض شوند به شمار نمی آیند..." (2).

از انقلاب 1357 در ایران تا کنون بسیاری از کسانی که ترجیح میدادند درباره مسائل مذهبی حرفی نزنند، عملأ وادار شده اند که در این عرصه بیش از آنچه مایلند صحبت کنند. مثلأ در پاسخ به بسیاری از روشنفکران اسلامی در ایران، در زمان شاه، وقتی آنها تئوری بیگ بنگ در کیهانشناسی را در تأیید وجود خدای خود میاوردند، کمتر کسی آنها را به چالش میکشید، که آخر چطور این خدائی که به تصور آنها خالق هستی از نیستی در لحطه بیگ بنگ است، مساوی خدای قران و اسلام میتواند باشد؟

اگر این خدای بیگ بنگ بعد از خلق جهان تصمیم گرفته کماکان در آن فعال باشد و کتاب آسمانی و پیغمبر بفرستد، چرا برای پایان دادن به همه این اختلافات مذهبی تماس تازه ای برقرار نمیکند، همانگونه که از طریق موسی و عیسی و محمد برقرار کرد، و در این عصر اطلاعات و اینترنت نگذارد حرف هایش تحریف شوند. آیا این هم نظیر زلزله سونامی اخیر مشیت الهی است؟

موضوع مذهب دو مطلب است. یکی مباحث مربوط به منشأ جهان و اینکه آیا خدائی آن را خلق کرده یا که معمای نهائی وجود بایستی نوع دیگری نگریسته شود؟ دومین موضوع مربوط به زندگی درستکارانه است.

مذاهب ابراهیمی اساسأ این دومبحث را متصل میبینند، چرا که بنظر آنها خدا مسول پاداش یا جزای زندگی درست یا نادرست است، و فرد بخاطر اعمالش به بهشت یا دوزخ میرود. در مذاهبی نظیر هندوئیسم و بودائیسم، در خود عرصه دوم مذهب، کنترل و توازن از طریق اعتقاد به کارما، حلول و تناسخ تأمین میشود. البته مذهب هندو به خدا و روح جهانی برهمن هم، در عرصه اول مذهب اعتقاد دارد، ولی بودا اساسأ از مباحث منشأ جهان و خدا پرهیز میکرد، و تأکیدش بر زندگی درستکارانه و تأمل اندیشمندانه (مدیتیشن) بود. (برای پیشگیری از هرنوع سوء تفاهم، اجازه دهید اشاره کنم که در این نوشتار هیچ ابدئولوژی یا مذهبی و از جمله بودائیسم را ترویج نمیکنم. در واقع، به خوانندگان پیشنهاد میکنم که فیلم سینمائی "آنا و پادشاه Anna and the King" را ببینند که نشان میدهد چگونه مذهب بودائیسم به مواردی از ظلم و ستم در تاریخ مرتبط بوده است. همچنین پیشنهاد میکنم خوانندگان فیلمی به نام "آبWater" را ببینند که نشان میدهد مذهب هندو نیز چه فجایع انسانی را تا به امروز مرتکب شده است. جالب است که مانند همه مذاهب دیگر، هواداران فناتیک بودائیسم و هندوئیسم هم سعی در ممنوع کردن این فیلم ها کرده اند. مکاتیب دیگر ایدئولوژی های غیرمذهبی نیز از فاشیسم تا کمونیسم موارد مشابهی را از ظلم و ستم، نشان داده اند. این را نوشتم که روشن باشد هدف تطهیر مذهب یا ایدئولوژی معینی نیست بلکه هدف بحث برخی ایده هائی است که بودا طرح کرده است و آنها را جالب یافته ام*)

آیا همه بحث های فیزیک کوانتا و تئوری بیگ بنگ میتواند به وجود یا عدم وجود شعور، فراسوی جهانی که ما میشناسیم، و یا حتی بر خلقت جهان دلالت کند، مثلأ موجودیتی با شعوری نظیر حرکت دهنده اولیه ارسطو که خود بی حرکت فرض می شد، که در عمل روزانه جهان خلق شده تأثیری نداشته باشد، یعنی مشیت وی نباشد که مثلأ سونامی و زلزله صدها هزار نفر مردم بی پناه را نابود کند.

از نظر اینجانب این امکان وجود دارد و چنین خدائی شبیه خدای اسپینوزا است که بسیار در موردش بحث شده است (3). و ما امروز حتی میتوانیم نوری که 14 میلیارد سال پیش از زمان بیگ بنگ ساطع شده را در دقت بسیار زیادی مرور کنیم، که ارتباط ما با آن لحظه آغاز زمان و مکان است و بقول استیون هاوکینگ سوال آنکه قبل از بیگ بنگ چه بوده است، مثل آن است که بپرسیم جنوب تر از قطب جنوب چیست، یعنی مفهوم زمان قبل از بیگ بنگ بی معنی است؟ البته آقای هاوکینگ اخیراً اعلام کرد که آتئیست است یعنی نافی هرگونه خدا. اما جدا از بحث خدا موضوع آغاز زمان هاوکینگ نیز فابل بحث است (4).

فرض کنیم خدای اسپینوزا را بپذیریم آیا چنین خدائی هیچ شباهتی به خدای اسلام یا مسیحیت دارد؟ خیر، چرا که خدائی که پیغمبر تعیین میکند، و کتاب آسمانی میفرستد، بهتر است که از آن توان استفاده کند و از تلف شدن های سونامی و زلزله جلوگیری کند، و کتاب آسمانی جدیدی هم بفرستد که تمام این برداشت های ضد و نقیض از کلامش برطرف شود.

با این حال آیا خدای غیر از خدای مذاهب ابراهیمی میتواند وجود داشته باشد؟ آنگونه که دئیست هائی نظیر توماس جفرسون معتقد بودند؟ چنین امکانی وجود دارد. مثلأ موضع پرفسور آنتونی فلو از آتیست های معروف در این مورد در سالهای آخر زندگی اش برایم قابل درک است (5).

اما استفاده از اینگونه بحث ها، توسط روشنفکرانی که نمیتوانسته و نمیتوانند از اسلام ببرند، برای توجیه واپس گرائی خود است، و سواستفاده است از علم. به عبارت دیگر، مذهبی نظیر بودائیسم که به معمای نهائی در جهان معتقد بوده، و پیروانش را به تأمل اندیشمندانه برای تکامل معنوی خوانده، و ادعای کتاب آسمانی نداشته است، حق دارد نتائج تحقیقات علمی را برای درک بهتر واقعیت بکار برد، اما مذهبی نظیر مذاهب ابراهیمی، که خدا را شخصأ در کار جهان دخیل دانسته، و پیغمبر و روحانیون خود را نماینده آن خدا خوانده اند، بهتر است که از توضیح دئیستی بیگ بنگ و دیدگاه های علوم دیگر، برای بقای مذهب عقب مانده خود سو استفاده نکنند.

مثلأ در نوشته های برخی فعالین سیاسی ایران میبینم، که از دستاوردهای جدید علم، برای "بازگشت به معنویت" مینویسند. نمیفهمم منظور از "بازگشت" چیست! اگر منظور معنویت مذاهب ابراهیمی نظیر اسلام است، که متکی به اعتقاد آنها به خدایی است که شخصاً در کار جهان دخالت و نظارت دارد، بهتر است که جامعه بشری هیچگاه به آن معنویت بر نگردد، چرا که سست شدن اعتقاد به خدای آن مذاهب باعث شده، که بسیاری از پیروان سرسخت آن مذاهب، با از دست دادن اعتقادات مذهبی شان، اخلاق خود را نیز با آن بدور ریخته اند، آنگونه که برتراند راسل بخوبی این موضوع را درباره سقوط اخلاقی مومنین سابق در جوامع مسیحی بحث کرده است و امروز در ایران سقوط اخلاقی مشابهی را در میان بسیاری آنان که دیگر ایمان مذهبی شان را از دست داده اند مشاهده می کنیم که از دست زدن به هر عمل غیراخلاقی ابائی ندارند.

بالعکس آنها که نگهبان اخلاق را خدا نکردند، و اخلاق را بر تأمل اندیشمندانه فرد و تکامل معنوی فرد متکی کردند، چه معتقد به مذهب معینی نظیر بودائیسم و چه نه، اخلاق قدرتمندتری را برای جوامع به ارمغان آوردند. تجربه مذهب بودائیسم ثابت کرد که اخلاق میتواند جدا از بحث خدا و خلقت پیش رود، و آنگونه که برخی نظیر جک لی معتقد بودند پروسه تکامل معنوی فرایندی فردی است (6).

اما چنین تکاملی را مساوی تفسیر جدید از اسلام تلقی کردن، کوشش آنهائی است که سعی در نجات دادن اسلام، از تجربه تلخ واپس گرائی ایران در 36 سال گذشته دارند، و فراموش میکنند که سقوط اخلاقی ناشی از بی ایمانی مومنین دیروز به اسلام، نتیجه سیستمی است که از خدای مذاهب ابراهیمی، شاه نگهبان اخلاق ساخته است، و نه آنکه تأمل اندیشمندانه فرد را، راه رسیدن به تکامل معنوی و اخلاق والا بشناسد، که صداقت و راستی را راهنمای عمل انسانی کند، و نه ترس از خدای ابراهیمی را، که از پدر برای آزمایش وفاداری، بریدن سر پسر را طلب کند.

اساسأ اشکال یکتاپرستی مذاهب ابراهیمی را به بهترین وجه در ده فرمان موسی میتوان مشاهده کرد، یعنی گرچه آن قوانین اخلاقی برای جامعه لازم بودند، ولی خدائی که نظیر پادشاهی مستبد نگهبان آن است، خود باعث همه آن فسادی است که در پی پاشیدن اعتقاد به آن خدا در دنیا مشاهده میکنیم، و خواست "بازگشت" به آن معنویت جز واپس گرائی نیست. این است عبارات خدای موسی در دومین فرمان، از ده فرمان که بخوبی نتیجه چنین "بازگشت معنویت" را نشان میدهد که غیر از بازگشت به اندیشه مذاهب یکتاپرستی ای نیست که نظیر سلطنت مطلقه، اما در عرصه اندیشه بشر بودند:

"فرمان دوم- شما نبایستی برای خود بتی در شکل هر چیزی در آسمان بالا، یا در زمین زیر پا، یا در آب پائین بسازید. شما نبایستی به آنها تعظیم کنید، یا آنان را پرستش کنید، چرا که من ارباب و خدای شما، خدایی حسود هستم، که کودکان را برای گناهان پدرانشان، که در سه یا چهار نسل قبل، از من متنفر بودند، تنبیه میکنم، اما به هزاران نسل مابعد آنهایی که مرا دوست دارند، و فرامین من را اجرا میکنند، عشق میورزم" (7).

نگاهی ساده به متون اسلامی نشان میدهد که همه جا انسان به عنوان *برده* خداوند محسوب میشود (8). درست است که این دیدگاه را در همه مذاهب ابراهیمی میتوان مشاهده کرد، اما معنی تحت اللفظی این بندگی، در کشورهائی که اکثریت جمعیت آنها مسیحی هستند، از بین رفته است، حتی در میان فرقه های افراطی انجیلیان، که رابطه شبان و چوپانی بین انسان و خدای خود قائلند. در مقایسه، اسلام گرایان، رابطه خالق و مخلوق را، برای مشروعیت عملکرد روحانیون اسلام گرا، رابطه کامل ارباب و بنده تلقی میکنند، تا که آنان به مثابه سخن گوی خدای ارباب، فتوای قتل بی چون و چرا، یا فرمان تجاوز به زندانیان سیاسی باکره را صادر کنند، و طرفدارانشان نظیر بنده فرمان این نمایندگان خدا را اجرا کنند و با این توجیه به هرگونه جنایت برای اسلام به راحتی مشروعیت بخشند.

در "ابزار هوشمند: شالوده تمدنی نوین" نگاه پایه ای به موضوع برده داری شده است (9). در آنجا بحث شده که ابزار سازی، تقریبأ انسان به شکلی که ما اکنون میشناسیم را، خلق کرده است، و اینکه چگونه جامعه برده داری، بهترین بیان جامعه ای بود که در آن انسان ها بروشنی به مثابه *ابزار* استفاده می شدند. از یک سو ابزار سازی وجود تمدن بشری را ممکن کرد، و از سوی دیگر باعث به وجود آمدن نگرش کنترل طبیعت و حتی کنترل بشر یوسیله بشر شد. حقیقت این است که ابزارسازی، برای انسان ممکن ساخت، که چیزهای نوینی بسازد، و در نتیجه انسان بتواند *خالق*تلقی شود، و خود آن اشیأ، *مخلوق* بشمار آیند. انسانها این دیدگاه را به تمام عالم هستی و جامعه بشری نیز بسط دادند.

بنابراین بدینگونه بشریت دیدگاهی از جهان را بسط داده که در پرتو آن، همه جهان، نتیجه کار "خالق" تلقی شده و خودشان و همه چیز دیگر در عالم، "مخلوق" قلمداد میشدند. خدایان خالق بودند و انسانها و اشیأ هم مخلوق، و بعضی اوقات علت وجود مخلوقات، حتی فقط برای سرگرمی خدایان تلقی میشد. و کاهنان و کشیش ها برای خدایان سخن میگفتند، و اغلب نیازی به توضیحی برای مشروعیت دادن به اوامر ارباب برای بندگانش نبود. این دیدگاه از خدا، به درجات مختلف، در تمام مذاهب ابراهیمی موجود است. در مقایسه، بندرت یتوان چنین نقطه نظری را در مذاهب زردشتی ایران، مذهب هندو و یا در بودائیسم مشاهده کرد،چرا که آنان به عالم هستی، به شکل انسان مرکزبینی (انتروپوسنتریک) نگاه نمیکنند. حتی برخی فرقه های مذاهب ابراهیمی نیز دیدگاه هستی شناسی انسان مرکزبین را به دور افکنده اند.

همانگونه که مبنای مادی استفاده از انسان بصورت ابزار باقی مانده است، تا امروزکه تازه توان تولید مصنوعی ابزار های هوشمند فراهم شده است، دیدگاه انسان مرکزبین خالق-و-مخلوق از جهان، به صورت تفکر مسلط در تمام جوامع باقی مانده است. پایان یافتن بسیاری از جوامع برده داری به دلیل یایان یافتن مبنای مادی برده داری نبود، بلکه بخاطر آن بود که رفتار بی شرمانه با نوع خود، بمثابه ابزار محض، دیگر برای جوامعی که چنین تفکری را به دور ریخته بودند، قابل قبول نبود، و قابل ذکر است که قرن ها بعد از نابودی برده داری، حتی در ایالات متحده آمریکای مدرن، برده داری تجدید حیات یافت، زیرا که مبنای مادی برده داری از بین نرفته بود.

در نتیجه تا زمانیکه زمینه مادی برده داری، یعنی استفاده از انسان بمثابه ابزار هوشمند از بین نرفته، نمی شود ادعا کرد که برده داری برای همیشه پایان یافته است. به همین طریق، مبنای دیدگاه انسان مرکزبین که همه چیز در دنیا و جامعه را بشکل خالق و مخلوق، یا ارباب و بنده می بیند، پایان نیافته است.

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

سام قندچی، ناشر و سردبیر
ایرانسکوپ
http://www.ghandchi.com
http://www.iranscope.com
نوزدهم آذرماه 1393
December 10, 2014

پانویس:

*بیدار اندیشی و روشن بینی

http://www.ghandchi.com/449-Enlightenment.htm

1. ویرایش اول این نوشتار در تاریخ 15 دی 1383 برابر با January 4, 2005 منتشر شده بود.

2. کتاب "معتقدین راستین" اثر اریک هافر، چاپ انگلیسی، 1951، صفحه 147

3. صوفیگری و تقدیر گرائی

http://www.ghandchi.com/354-Sufism-plus.htm

4. یادداشتی درباره آغاز زمان هاوکینگ
http://www.ghandchi.com/824-hawking-time.htm

5. Atheist discovers 'the science of God,' Dec 12. 2004

http://www.ghandchi.com/iranscope/Anthology/AntonyFlew.htm

6. jack Li, Zen Meditationm 1989

http://iranscope.ghandchi.com/Anthology/Jack_Li-Zen.htm

7. Ten Commandments
http://www.ghandchi.com/iranscope/Anthology/TenCommandments.htm

8. Slaves of the Islamist God
http://www.ghandchi.com/237-IslamistGod.htm

9. ابزار هوشمند: شالوده تمدني نوين-ويرايش دوم
http://www.ghandchi.com/353-IntelligentTools.htm

مقالات مرتبط
سکولاریسم، پلورالیسم، و چند رساله دیگر
http://www.ghandchi.com/600-SecularismPluralism.htm

متون برگزیده

http://featured.ghandchi.com

The God and Us -Second Edition (1)
Sam Ghandchi
http://www.ghandchi.com/844-god-and-us-english.htm

خدا و ما

http://www.ghandchi.com/844-god-and-us.htm

Eric Hoffer writes, "... Dostoyevsky puts the following words in Bishop Tihon's mouth: Outright atheism is more to be respected than worldly indifference ... the complete atheist stands on the penultimate step to most perfect faith ... but the indifferent person has no faith whatever except a bad fear." Hoffer continues: "All the true believers [fanatics] of our time-whether Communist, Nazi, Fascist, Japanese or Catholic-declaimed volubly (and the Communists still do) [i.e.. 1951] on the decadence of the Western democracies. The burden of their talk is that in the democracies people are too soft, too pleasure- loving and too selfish to die for a nation, a God or a holy cause. This lack of a readiness to die, we are told, is indicative of an inner rot- a moral and biological decay. The democracies are old, corrupt and decadent. They are no match for the virile congregations of the faithful who are about to inherit the Earth."(2)

From the 1979 Revolution of Iran till now, many of those who prefer not to talk much about religious issues, in practice are compelled to talk more than they wish in these areas. For example, in response to many of the Islamic intellectuals of Iran, at the time of the Shah, when they mentioned Big Bang cosmological theory as a proof for their God, not that many people would challenge them as to how this God whom in their view was the Creator from Nothingness to Being at the moment of Big Bang, could be equal to the God of Koran and Islam?

If this God of Big Bang, after the creation of the universe had decided to still be active and to send Holy Books and prophets, why doesn't he initiate a new contact, the same way he contacted Moses, Jesus, and Mohammad in the past, to end all these religious wars, and in this era of information and Internet not to allow His words to be distorted. Are all these like the recent earthquake tsunami God's higher will?

In my opinion, the subject of religion encompasses two issues. The first are discussions dealing with the origin of the universe and whether a God has created it or the ultimate reality of existence should be viewed from a different angle? The second subject is about living right.

All Abrahamic religions see the above two issues to be related, because in their view God is in charge of reward or punishment of right and wrong actions, and the individual will go to heaven or hell depending on his actions. In religions like Buddhism and Hinduism, within the realm of the second subject of religion, the checks and balances are held by Karma, reincarnation, and metamorphosis. Of course, the Hindu religion, in the first subject of religion, believes in God and the Brahman universal soul, but Buddha basically avoided discussions of the origin of the universe and God, and his emphasis was on living honestly thru meditation. (To prevent any misunderstanding, let me note that I am not advocating any ideology or religion including Buddhism. In fact, I suggest to readers to see the movie “Anna and the King’ which shows how Buddhist religion was related to some cruelties in history. Also I would suggest to watch a movie called "Water" which shows how Hindu religion too has had its share of some cruelties lasting to this day. It is interesting that the fanatic followers of Buddhism and Hinduism always try to ban those movies*.)

Can all the discussions of quantum physics and Big bang theory establish the existence or lack of an intelligence, beyond the universe, time and space, as we know it, or even be a reason for creation of the world, for example by something like the Aristotelian Unmoved Mover, and not to have any impact on the day-to-day operation of the created world, so that it not be its responsibility for the hundreds of millions of destitute people dead in the tsunami and earthquakes?

I think this can be possible and it would be like the God of Spinoza which has been extensively discussed (3). And today we can closely study the light that had been emitted 14 billion years ago, at the moment of the start of time and space and as Stephen Hawking said to ask what was before Big Bang is like asking what is south of the South Pole, meaning the the concept of time was meaningless before the Big Bang. Of course, Mr. Hawking has recently announced that he is an atheist. But regardless of the discussion of God, Hawking's beginning of time is debatable (4).

Let's assume we accept Spinoza's God. But does this God have any resemblance to the God of Islam or Christianity? In my opinion the answer is "no", because the God that assigns prophets, and sends holy books, better use His power and stop the fatalities of the tsunami and earthquakes, and also send a new holy book to remove all these contradictory interpretations of His Word.

Nonetheless, is it possible that a God other than the Abrahamic God to exist? The way the deists like Thomas Jefferson believed? In my opinion such a possibility exists. For example, in this regard, I can understand the position of a famous atheist by the name of Professor Anthony Flew which he expressed in the last years of his life (5).

Yet the use of these discussions, by the intellectuals who never could or can cut off from Islam, is to justify their backwardness, and in my opinion is to misuse science. In other words, a religion like Buddhism which has believed in an ultimate reality in the world, and has called on its followers to use meditation for spiritual growth, and has not claimed to have a holy book, has the right to use the results of the scientific research for better understanding of reality, but a religion like Abrahamic religions, that considers God personally involved in the affairs of the world, and considers its prophet and clergy as the representatives of that God, better not to use the deist view of Big Bang and other scientific facts, to justify its retrogressive doctrines.

For example, I see in the writings of some of the political activists of Iran who write about using the new achievements of science to "return to spirituality." I do not understand what they mean by "return!" If they mean the spirituality of the Abrahamic religion like Islam, that are based on the belief in a personal God, it is better that human society not to return to that kind of spirituality, as the weakness of belief in the God of those religions is the reason that many of the fanatic believers of those religions who lose their faith in their religion, throw away their ethics too, the same way that Bertrand Russell has best discussed this issue of the fall of ethical values of the previous religious believers in Christian societies. We are witnessing the same fall of ethical values among many of the previously religious people in Iran who have lost their faith in Islam and nothing stops them from taking part in all kinds of unethical behaviors.

In contrast, those who have not made God the guardian of ethics, and ethics for them has been based on meditations of the individual and personal spiritual evolution, whether believing in a religion like Buddhism or not, have offered a stronger ethics for societies. The experience of Buddhism proves that ethics can go forward separate from the discussion of God and Creation, and as noted by those like Jack Li, spiritual evolutionary process is a personal process (6).

But to equate such evolution to a new interpretation of Islam, is the effort of those who are trying to save Islam, from the bitter experience of the last 36 years, and the reality that the moral decay of the yesterday's Islamic believers, is the result of a system that makes an ethical guardian king out of the God of Abrahamic religions, and not that the meditation of the individual to be the way to achieve personal evolution and higher ethics, and to recognize honesty and right action as the guiding light of human action, and not the fear of Abrahamic God who asks the murder of the son as a test to prove the faithfulness of the father to this God.

Basically the problem of the monotheism of the Abrahamic religion can best be seen in the Ten Commandments of Moses, although those ethical laws were necessary for the society, but the God which is like a tyrant monarch is its guardian, which is the reason for all the decadence that follows after the belief in such a God is lost in this world, and the call for "return" to such spirituality is nothing but retrogression. These are the words of the God of Moses in his second commandment, from the Ten Commandments, which clearly shows the result of such "return to spirituality" is returning to the kind of thinking of the monotheistic religions which were like an absolutist monarchy in the realm of human thought:

"Second Commandment of Moses: You shall not make for yourself an idol in the form of anything in heaven above or on the earth beneath or the water below. You shall not bow down to them or worship them; for I, the LORD your God, am a jealous God, punishing the children for the sin of the fathers to the third and fourth generation of those who hate me, but showing love to a thousand generations of those who love me and keep my commandments"(7).

A simple look at the Islamic texts shows that everywhere the human being is referred to as the *slave* of God (8). True that one can see this view in all Abrahamic religions, but its literal meaning is lost even by Evangelists who see a herd and shepherd relationship in the predominantly Christian societies. Whereas the extreme slave and Master, or created and Creator relation, builds the legitimacy of clerics under Islamism, speaking in the name of God Master, to incontestably order fatwa killings, rape of prisoners, and other atrocities.

In "Intelligent Tools: The Cornerstone of a New Civilization," an in-depth look at slavery is presented (9). In the paper it is discussed how tool making nearly made humans as we know them, and how slave society was the best example of a society where the humans were clearly used as *tools*. On one hand tool-making made human civilization possible, on the other hand it made the attitude of controlling nature, and even controlling of humans by humans, possible. The fact is that tool-making made it possible for humans to create new things and thus be *creator* of their *created* objects, and humans extended this view to the universe and human society at large.

Thus humans developed a view of the world as being the work of a "Creator" and regarded themselves as well as everything else in the universe, as the "created." The Gods were Creators and the humans were just the created objects, sometimes just to entertain the Gods, and the priesthood speaking for those Gods, needed little explanation to justify the demands of those Supreme Masters from their subjects. This view of God is present, in various degrees, in all Abrahamic religions. In contrast, one seldom sees such a view in religions like Zoroastrianism of Iran, or Hinduism, or Buddhism, where they do not look at the universe in such anthropocentric ways, and even some traditions within the Abrahamic religions have discarded such ontological views.

The anthropocentric Creator-vs-created view of the universe has been dominant in all societies the same way the material basis of using humans as tools had remained until intelligent tools could be artificially made. The ending of many slave societies was not because of ending the material basis of slavery, and rather it was because the shameful treatment of our kind as a mere tool was no longer acceptable in societies that discarded it, and it is noteworthy that even in the modern U.S., slavery revived centuries after it had been discarded, because the material basis of slavery had not been eradicated.

So until the material basis of slavery which is using the humans as tools is ended, one could not claim that the slavery is totally eradicated and humanity is done with it. In the same way, the basis of anthropocentric view where everything in the universe and society is viewed in a Creator and created model or in a Master and slave relation has not ended.

Hoping for a democratic and secular futurist republic in Iran,