تحليلهای غلط از جنگ داخلی در عراق

تحليلهای غلط از جنگ داخلی در عراق

سام قندچي

http://www.ghandchi.com/810-civil-war-in-iraq.htm

English Text متن انگليسي

http://www.ghandchi.com/810-civil-war-in-iraq-english.htm

بيش از ده سال پيش هنگاميکه آمريکا به عراق حمله کرد، برخی تحليلگران نئوکان مدعی بودند که عراق از طريق اقداماتی نظير تلاشهای آمريکا در ژاپن پس از جنگ دوم جهانی، ژاپن بعدی خواهد شد. يک دهه پس از آن تاريخ با اطمينان ميتوانيم بگوئيم آن پيش بينی ها کاملا غلط بودند. بايستی اضافه کنم که آينده نگرهايی نظير دنيل بل در آن زمان به روشنی از نئوکانيسم فاصله گرفتند (1).

يک ماه پيش با آغاز جنگ داخلی در عراق داعش شهر موصل را به تصرف خود در آورد، و در پی آن شهر کرکوک توسط حکومت اقليم کردستان عراق تصرف شد.  پيش بينی هايی مطرح می شوند که گوئی تقسيم عراق به سه کشور کاری تمام شده است. اگر حمله به عراق بيش از يک دهه طول کشيد تا نتايجش آشکار شود، حاصل جنگ داخلی در عراق شايد تا مدتها مشخص نشود.

حتی در کشوری نظير ايالات متحده آمريکا در سالهای 1860، به رغم تقريباً يک قرن قانون اساسی و ديوان عالی کشور، هنگاميکه دولت های ايالت های جنوب کشور در مناقشه با دولت فدرال در مورد برده داری مدعی شدند که حقوق ايالات بر حقوق بشر ارجحيت دارد، جنگ خونين داخلی به راه افتاد. ايالات طرفدار برده داری تلاش کردند با استفاده از طرح حقوق ايالتی تا حد جدائی ايالات مؤتلفه جنوب آمريکا پيش روند، اما از طريق نظامی شکست خوردند (2).

مسأله اصلی جنگ داخلی عراق تبعيض مذهبی و اتنيکی دولت فدرال است. از يکسو داعش می خواهد دولت تبعيض آميزتری بر مبنای اسلام تسنن ايجاد کند و آنرا ادامه بنی اميه، بنی عباس و خلافت عثمانی می داند، و حتی نيروی نظامی ايران را ارتش صفوی می نامد. از سوی ديگر گروه های مذهبی و اتنيکی ديگر از جمله اعراب اهل تسنن و کردها خواستار دولتی سکولار هستند که بر مبنای مذهب و قوميت تبعيض آميز عمل نکند.

يک موضوع که در اين مخمصه نشان داده شده است ضعف فدراليسم در عراق است و متأسفانه لطمه به فدراليسم همچنين از سوی حکومت اقليم کردستان انجام گرفته است هرچند کردها تکيه گاه فدراليسم در عراق بودند. مسأله ای نظير رابطه ايالت کردستان و دولت مرکزی بايستی مدتها پيش از اين رويدادها به ديوان عالی کشور عراق ارجاع می شد که مسؤليت تفسير قانون اساسی را بر عهده دارد.

هنوز بايستی بر روند قضائی برای حل و فصل اينگونه مسائل تأکيد کرد وگرنه هر وقت گروه سياسی يا مذهبی معينی از وضعيت خود ناخشنود است می تواند کنترل منطقه ای ثروتمند و نفتی را در دست گيرد و خواستار رفراندوم از طريق ساکنان آن ناحيه شود و ادعای استقلال کند. چنين برخوردی با روح دموکراسی و فدرالسم در تضاد است و در واقع باعث تثبيت ديکتاتوری در کشور می شود، چيزی که می شود از خلافت داعش انتظار داشت اما نه از کردستان عراق. در واقع، موج کنونی تجزيه طلبی می تواند هم دولت مرکزی عراق و هم ايالات تجزيه شده را بسوی ديکتاتوری سوق دهد.

سام قندچي، ناشر و سردبير

ايرانسکوپ

http://www.ghandchi.com

http://www.iranscope.com

بيست و يکم تيرماه 1393

July 11, 2014

 

پانويس:

 

1. نئوکانها، دانيل بل و ايران

http://www.ghandchi.com/785-neocons-daniel-bell.htm

 

2. آيا فدراليسم اجازه سلب حقوق انساني را به ايالات ميدهد؟ -ويرايش دوم
http://www.ghandchi.com/362-FederalismRights.htm

 

ایران#

#iran

iranscope@