هرمیداس باوند در گفت وگو با «اعتماد»: كند شدن
روند اجرای برجام موجب ادامه یافتن تحریم ها می شود
http://iranscope.blogspot.com/2015/09/blog-post_55.html
http://iranscope.blogspot.com/2015/09/blog-post_55.html
گروه دیپلماسی: بررسی برنامه جامع اقدام مشترك
روز پنجشنبه به اتمام رسید و طی آن، جمهوریخواهان برای سومین بار از رد توافق هسته
ای ناكام شدند. به عبارتی، در ناكامی های جمهوریخواهان در رد برجام بر همان پاشنه
ای می چرخد كه موجب شده دموكرات ها توافق را یك دستاورد محسوب كنند و تمام قد به
دفاع آن بپردازند. با این وجود، هنوز بررسی برجام در ایران به پایان نرسیده است و
اجرای توافق زمانی صورت می گیرد كه طرفین گام های بعدی را براساس برجام انجام دهند:
گام هایی كه به نظر می رسد ضروری است هرچه زودتر برداشته شوند تا روند اجرای توافق
سریع تر صورت گیرد.
در این باره با داوود هرمیداس باوند، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت وگویی داشته ایم كه در ادامه می آید: بررسی برجام در كنگره امریكا با ناكامی جمهوریخواهان در رد آن به اتمام رسید. هم اینك توافق هسته ای وارد چه مرحله ای شده است؟
برنامه جامع اقدام مشترك، توافقی مرحله به مرحله است. نخستین مرحله آن، اعلام جمع بندی در رابطه با مذاكرات هسته ای بود كه در ٢٣ تیر (١٤ جولای) صورت گرفت و طرفین اعلام كردند كه به یك وحدت نظر درباره پرونده هسته ای ایران رسیده اند. از آن تاریخ به مدت ٩٠ روز طرفین فرصت دارند كه توافق هسته ای را در داخل كشورهای شان مورد بررسی قرار دهند. از جمله كشورهایی نیز كه این اقدام را انجام داد، امریكا بود كه براساس قانون معروف به كوركر – كاردین باید برجام را حداكثر تا ٦٠ روز مورد بررسی قرار می داد. همان طور كه بیان كردید، فرصت بررسی توافق از سوی كنگره روز پنجشنبه به پایان رسید. حالانوبت آن است تا ١+٥ دستورات مربوط به لغو و تعلیق تحریم ها را صادر كند. بر این اساس، اتحادیه اروپایی باید با برگزاری نشست وزیران دستور لغو تمامی تحریم های اقتصادی و مالی را صادر كند. رییس جمهور امریكا نیز باید تمامی دستورات اجرایی خویش را كه درباره فعالیت هسته ای ایران بودند، لغو كند. شورای امنیت نیز كه با صدور قطعنامه ٢٢٣١ قطعنامه های تحریمی پیشین خود را لغو كرده است. تنها تحریمی نیز كه باقی می ماند تحریم های كنگره است كه آنها نیز باید با دستور باراك اوباما به حالت تعلیق دربیایند. اما با همه این تفاصیل، اجرایی شدن این رفع تحریم ها منوط به انجام یك سری اقدامات از سوی ایران است: مثلاما باید سطح غنی سازی مان را به ٦٧/٣ كاهش دهیم. تعداد سانتریفیوژهای فعال مان به پنج هزار و خرده ای تقلیل یابد و... پس از انجام این اقدامات از سوی ایران، آژانس كارشناسان خود را به ایران می فرستد و آنها با انجام راستی آزمایی بر اقدامات ایران صحه می گذارند و با این صحه گذاشتن، لغو تحریم های ایران اجرایی می شود.
هم اینك برجام نیز در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است. فكر می كنید سرانجام بررسی آن به چه نتیجه ای خواهد رسید؟
من فكر نمی كنم مجلس شورای اسلامی برجام را رد كند. در نهایت موضع گیری برخی نمایندگان مجلس برای این است كه بگویند ما در روند دستیابی به توافق مشاركت داریم.
اگر توافق از سوی نهادهای تصمیم گیری از ایران رد شود، چه اتفاقی می افتد؟
رد توافق از سوی ایران، نه تنها موجب ادامه یافتن تحریم های موجود می شود بلكه بهانه های لازم را هم به تندروها و مخالفان توافق خواهد داد و البته جمهوریخواهان بهانه لازم را برای اعمال تحریم ها علیه ایران می یابند. به عبارت دیگر، رد برجام از سوی ایران، بزرگ ترین ضربه را به ما خواهد زد.
با توجه به این مسائل و اینكه بیان كردید احتمال رد برجام از سوی ایران كم است، چه ضرورتی دارد تا روند اجرایی شدن برجام تسریع یابد؟
هرچه روند اجرایی شدن برجام سرعت بیشتری به خود بگیرد، به سود ایران خواهد بود زیرا با اجرای برجام تحریم ها نیز زودتر برداشته می شوند و فشارها بر كشور نیز كاهش می یابد در حالی كه كند شدن روند اجرای برجام یا عدم اجرای آن تنها نتیجه ای كه دارد، ادامه یافتن تحریم ها خواهد بود. ادامه یافتن تحریم ها نیز بی تردید به نفع خیلی از كشورها خواهد بود. مثلاچندی پیش هند اعلام كرد كه به خاطر تحریم های بانكی ایران، آنها بیش از شش میلیارد دلار از پول نفت های خریداری شده از ایران را نپرداخته اند یا آنكه پول آن را به روپیه داده اند. من فكر می كنم تنها كسی كه از تاخیر در روند اجرای توافق متضرر می شود، ایران است زیرا مجبور است كه اجناس بی كیفیت را گران تر بخرد. روند ورود سرمایه گذاران خارجی نیز به مشكل روبه رو می شود.
كمتر از دو سال تا ریاست جمهوری باراك اوباما باقی مانده و از سویی، تمامی كاندیداهای جمهوریخواه برای انتخابات ریاست جمهوری مخالفت شان را با توافق اعلام كرده اند. با توجه به این مساله، چه ضمانتی برای اجرای برجام از سوی امریكا وجود دارد؟
نكته نخستی كه باید به آن اشاره كنم این است كه تمامی اظهارنظرها از سوی این افراد انتخاباتی است و هر كدام برای عقب نیفتادن از دیگری ادعای مختلفی را بیان می كنند. از سوی دیگر، موضوع توافق هسته ای در امریكا با مسائل انتخاباتی گره خورده است و برای همین جمهوریخواهان با برجام مخالفت می كنند و دست به فضاسازی می زنند. دومین نكته آن است كه هنوز قضاوت برای نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریكا بسیار زود است. نتیجه انتخابات نیز به شرایط روز امریكا بستگی دارد. هم اینك اوباما و بسیاری از دموكرات ها برجام را یك دستاورد برای خودشان محسوب می كنند كه مانع از بروز جنگ دیگری شده است. این مساله شانس آنها را برای برنده شدن در انتخابات افزایش می دهد. شرایط اقتصادی، اجتماعی نیز در این مساله موثر است. هم اكنون امریكا دوران رشد اقتصادی را تجربه می كند و آن دوران ركورد را پشت سر گذاشته است. این مسائل در تصمیم گیری امریكایی ها موثر است. به ظن غالب می توانم بگویم كه شرایط هم اكنون به نفع دموكرات ها است تا جمهوریخواهان. از طرف دیگر، تا آن زمان بخش عمده ای از برجام اجرا شده است. مثلاهنگامی كه دو سوم توافق هسته ای اجرا شده باشد، رییس جمهور بعدی چگونه می خواهد جلوی روند اجرای برجام را گرفته و بازگشت به قبل را كلید بزند. همچنین براساس قرارداد كنوانسیون های بین المللی روسای دولت ها موظف به اجرای تعهدات دولت پیشین هستند. عدم پایبندی به این تعهدات، به اعتبار این كشور لطمه خواهد زد. از طرفی برجام، توافقی میان ایران و امریكا نیست بلكه یك توافق میان ایران با گروه ١+٥ است و نقض تعهد از سوی امریكا موجب شكاف در میان ١+٥ خواهد شد. نگاه آن پنج كشور در اجرای برجام بی تردید به امریكا نیست. توافقی است كه تمامی اعضای شورای امنیت بر آن صحه گذاشته اند. لازم است یادآور شوم كه من اعتقاد دارم غبار این هیاهوها تا سال بعد فرو می نشیند. البته پایبندی ایران و عدم بهانه دادن به آنها می تواند عامل موثری در خلع سلاح شدن آنها علیه برجام شود.
به چه میزان مخالفت كاندیداهای جمهوریخواه با برجام واقعی است؟
همانطور كه بیان كردم، اظهارنظرهایی كه هم اینك از سوی كاندیداهای جمهوریخواه در رابطه با توافق می شود انتخاباتی است. من فكر می كنم طرح این مسائل از سوی آنها با گذشت زمان افت می كند و این هیاهو نیز كاهش می یابد. به عبارت دیگر، این مخالفت ها نمایشی و برای بسیج افكار عمومی برای انتخابات ریاست جمهوری است.
در این باره با داوود هرمیداس باوند، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت وگویی داشته ایم كه در ادامه می آید: بررسی برجام در كنگره امریكا با ناكامی جمهوریخواهان در رد آن به اتمام رسید. هم اینك توافق هسته ای وارد چه مرحله ای شده است؟
برنامه جامع اقدام مشترك، توافقی مرحله به مرحله است. نخستین مرحله آن، اعلام جمع بندی در رابطه با مذاكرات هسته ای بود كه در ٢٣ تیر (١٤ جولای) صورت گرفت و طرفین اعلام كردند كه به یك وحدت نظر درباره پرونده هسته ای ایران رسیده اند. از آن تاریخ به مدت ٩٠ روز طرفین فرصت دارند كه توافق هسته ای را در داخل كشورهای شان مورد بررسی قرار دهند. از جمله كشورهایی نیز كه این اقدام را انجام داد، امریكا بود كه براساس قانون معروف به كوركر – كاردین باید برجام را حداكثر تا ٦٠ روز مورد بررسی قرار می داد. همان طور كه بیان كردید، فرصت بررسی توافق از سوی كنگره روز پنجشنبه به پایان رسید. حالانوبت آن است تا ١+٥ دستورات مربوط به لغو و تعلیق تحریم ها را صادر كند. بر این اساس، اتحادیه اروپایی باید با برگزاری نشست وزیران دستور لغو تمامی تحریم های اقتصادی و مالی را صادر كند. رییس جمهور امریكا نیز باید تمامی دستورات اجرایی خویش را كه درباره فعالیت هسته ای ایران بودند، لغو كند. شورای امنیت نیز كه با صدور قطعنامه ٢٢٣١ قطعنامه های تحریمی پیشین خود را لغو كرده است. تنها تحریمی نیز كه باقی می ماند تحریم های كنگره است كه آنها نیز باید با دستور باراك اوباما به حالت تعلیق دربیایند. اما با همه این تفاصیل، اجرایی شدن این رفع تحریم ها منوط به انجام یك سری اقدامات از سوی ایران است: مثلاما باید سطح غنی سازی مان را به ٦٧/٣ كاهش دهیم. تعداد سانتریفیوژهای فعال مان به پنج هزار و خرده ای تقلیل یابد و... پس از انجام این اقدامات از سوی ایران، آژانس كارشناسان خود را به ایران می فرستد و آنها با انجام راستی آزمایی بر اقدامات ایران صحه می گذارند و با این صحه گذاشتن، لغو تحریم های ایران اجرایی می شود.
هم اینك برجام نیز در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است. فكر می كنید سرانجام بررسی آن به چه نتیجه ای خواهد رسید؟
من فكر نمی كنم مجلس شورای اسلامی برجام را رد كند. در نهایت موضع گیری برخی نمایندگان مجلس برای این است كه بگویند ما در روند دستیابی به توافق مشاركت داریم.
اگر توافق از سوی نهادهای تصمیم گیری از ایران رد شود، چه اتفاقی می افتد؟
رد توافق از سوی ایران، نه تنها موجب ادامه یافتن تحریم های موجود می شود بلكه بهانه های لازم را هم به تندروها و مخالفان توافق خواهد داد و البته جمهوریخواهان بهانه لازم را برای اعمال تحریم ها علیه ایران می یابند. به عبارت دیگر، رد برجام از سوی ایران، بزرگ ترین ضربه را به ما خواهد زد.
با توجه به این مسائل و اینكه بیان كردید احتمال رد برجام از سوی ایران كم است، چه ضرورتی دارد تا روند اجرایی شدن برجام تسریع یابد؟
هرچه روند اجرایی شدن برجام سرعت بیشتری به خود بگیرد، به سود ایران خواهد بود زیرا با اجرای برجام تحریم ها نیز زودتر برداشته می شوند و فشارها بر كشور نیز كاهش می یابد در حالی كه كند شدن روند اجرای برجام یا عدم اجرای آن تنها نتیجه ای كه دارد، ادامه یافتن تحریم ها خواهد بود. ادامه یافتن تحریم ها نیز بی تردید به نفع خیلی از كشورها خواهد بود. مثلاچندی پیش هند اعلام كرد كه به خاطر تحریم های بانكی ایران، آنها بیش از شش میلیارد دلار از پول نفت های خریداری شده از ایران را نپرداخته اند یا آنكه پول آن را به روپیه داده اند. من فكر می كنم تنها كسی كه از تاخیر در روند اجرای توافق متضرر می شود، ایران است زیرا مجبور است كه اجناس بی كیفیت را گران تر بخرد. روند ورود سرمایه گذاران خارجی نیز به مشكل روبه رو می شود.
كمتر از دو سال تا ریاست جمهوری باراك اوباما باقی مانده و از سویی، تمامی كاندیداهای جمهوریخواه برای انتخابات ریاست جمهوری مخالفت شان را با توافق اعلام كرده اند. با توجه به این مساله، چه ضمانتی برای اجرای برجام از سوی امریكا وجود دارد؟
نكته نخستی كه باید به آن اشاره كنم این است كه تمامی اظهارنظرها از سوی این افراد انتخاباتی است و هر كدام برای عقب نیفتادن از دیگری ادعای مختلفی را بیان می كنند. از سوی دیگر، موضوع توافق هسته ای در امریكا با مسائل انتخاباتی گره خورده است و برای همین جمهوریخواهان با برجام مخالفت می كنند و دست به فضاسازی می زنند. دومین نكته آن است كه هنوز قضاوت برای نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریكا بسیار زود است. نتیجه انتخابات نیز به شرایط روز امریكا بستگی دارد. هم اینك اوباما و بسیاری از دموكرات ها برجام را یك دستاورد برای خودشان محسوب می كنند كه مانع از بروز جنگ دیگری شده است. این مساله شانس آنها را برای برنده شدن در انتخابات افزایش می دهد. شرایط اقتصادی، اجتماعی نیز در این مساله موثر است. هم اكنون امریكا دوران رشد اقتصادی را تجربه می كند و آن دوران ركورد را پشت سر گذاشته است. این مسائل در تصمیم گیری امریكایی ها موثر است. به ظن غالب می توانم بگویم كه شرایط هم اكنون به نفع دموكرات ها است تا جمهوریخواهان. از طرف دیگر، تا آن زمان بخش عمده ای از برجام اجرا شده است. مثلاهنگامی كه دو سوم توافق هسته ای اجرا شده باشد، رییس جمهور بعدی چگونه می خواهد جلوی روند اجرای برجام را گرفته و بازگشت به قبل را كلید بزند. همچنین براساس قرارداد كنوانسیون های بین المللی روسای دولت ها موظف به اجرای تعهدات دولت پیشین هستند. عدم پایبندی به این تعهدات، به اعتبار این كشور لطمه خواهد زد. از طرفی برجام، توافقی میان ایران و امریكا نیست بلكه یك توافق میان ایران با گروه ١+٥ است و نقض تعهد از سوی امریكا موجب شكاف در میان ١+٥ خواهد شد. نگاه آن پنج كشور در اجرای برجام بی تردید به امریكا نیست. توافقی است كه تمامی اعضای شورای امنیت بر آن صحه گذاشته اند. لازم است یادآور شوم كه من اعتقاد دارم غبار این هیاهوها تا سال بعد فرو می نشیند. البته پایبندی ایران و عدم بهانه دادن به آنها می تواند عامل موثری در خلع سلاح شدن آنها علیه برجام شود.
به چه میزان مخالفت كاندیداهای جمهوریخواه با برجام واقعی است؟
همانطور كه بیان كردم، اظهارنظرهایی كه هم اینك از سوی كاندیداهای جمهوریخواه در رابطه با توافق می شود انتخاباتی است. من فكر می كنم طرح این مسائل از سوی آنها با گذشت زمان افت می كند و این هیاهو نیز كاهش می یابد. به عبارت دیگر، این مخالفت ها نمایشی و برای بسیج افكار عمومی برای انتخابات ریاست جمهوری است.
منبع:
----------------------
پستها
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر