نگاهی به فصلنامه بررسی کتاب و نقدی بر«اتول نامه» یا فرهنگ ماشین نوشته ها
فيروزه خطيبی
http://www.voanews.com/persian/news/arts/Persianbookreview-2010-12-9-111635764.html
تازه ترین شماره (پائیز ٨٩) فصلنامه بررسی کتاب – ویژه هنر و ادبیات که امسال وارد بیستمین سال انتشار خود در خارج از کشور شده است ، مجموعه ای است از داستان های کوتاه و آثار منظوم چندین نویسنده و شاعر تازه معرفی شده، همراه با گفتگویی با حسین نوش آذر(نویسنده و منتقد سرشناس)، گفتگو با فرشته مولوی نویسنده «سگ ها و آدم ها» درباره دشواری های صاحبان قلم درقلمرو فرهنگ و هنر ایران، تحلیل روانکاوانه داستان «چنگال» صادق هدایت به قلم داود افتخار، نویسنده و پژوهشگرجوان اهل خرم آباد، گزارشی درباره بازتاب کتاب «زوال کلنل» محمود دولت آبادی درمطبوعات آلمان و کتابی تحت عنوان «اتول نامه» که پژوهشی است در مورد تاریخچه اتومبیل و «ماشین نوشته ها» در ایران.
فصلنامه بررسی کتاب به همت مجید روشنگر، نویسنده و پژوهشگر ساکن لس آنجلس طی بیست سال گذشته بدون وقفه در این شهرمنتشر شده است و پایگاهی است برای نویسندگان، شاعران و پژوهشگران برون و درونمرزی که هربار با محتوایی تازه، گزینه ای از آخرین آثار اهل قلم ایرانی از سراسر جهان را منعکس می کند. مجید روشنگر در یک گفتگو با صدای آمریکا می گوید:«هر یک از این فصلنامه ها خصوصیت ویژه خودش را دارد و با هرشماره ای که از چاپ بیرون می آید این خصوصیت ها هم تغییر می کنند. برای من عبور و مروری که با این فصل نامه ها پیش آمده خیلی جداب و درخشان است. این که جوانی در خرم آباد راجع به صادق هدایت تحقیق کرده و نتیجه کار خود را به آمریکا برای نشریه ما می فرستد و ما آن را چاپ می کنیم تا هم در این سو و هم در ایران خوانده شود خودش یک مسئله بسیارقابل توجه است. یا مثلا این بار ما در بخش «دگر خنده» از سلسله نشست های نقد و بررسی کتاب به بحث درباره «اتول نامه » پرداخته ایم که در آن شهرام شکیبا، شاعر و طنزپرداز و نیزخود نویسنده و گردآورنده کتاب درباره آن سخن گفته اند.»
«اتول نامه: فرهنگ ماشین نوشته ها در ایران» که به اعتقاد ناشر فصلنامه«بررسی کتاب» یک فرهنگ فولکلوریک به شمار می رود نام کتابی است که طبایی زواره ئی آن را گردآوری و تالیف کرده است. مطالب جمع آوری شده در «اتول نامه» دربرگیرنده شعرها و ماشین هاست که در طول هشت سال در داخل و خارج از شهرها جمع آوری شده و از سه هزار واژه، بیت و عبارت تشکیل شده است و در این کتاب تاریخ ورود و رواج اتومبیل به ایران، فرهنگ رانندگی، رانندگان و دیگر مسائل مربوط به آن ها گنجانده شده است.
دربخشی که نویسنده کتاب به تقسیم بندی ماشین نوشته ها می پردازد، اشعار و عبارت هایی است که نویسنده آن را «نیایش نامه» خوانده است و نیایش گونه ای است که رانندگان از طریق آن با خدواوند خویش راز و نیاز و به درگاه او دعا می کنند.
فصل سوم این کتاب با عنوان «عشق نامه»، اشعار، عبارت ها و واژه هایی را شامل می شود که حاکی از عشق وعلاقه رانندگان به ائمه اطهار، مادر و پدر و زن و فرزند، ماشین و احیانا امام زادگان، شهر، معشوقه های واقعی یا خیالی آن هاست.
فصل چهارم، اشعار، عبارت ها و واژه های طنزی را شامل می شود که این بخش را از جذاب ترین قسمت های کتاب «اتول نامه» کرده است. طنزی ساده و زیرکانه که خواندن آن خنده برلب هر خواننده ای می آورد.
فصل پنجم با عنوان «شورنامه»، به اشعار، عبارت ها و واژه هایی می پردازد که از ایام قدیم تا امروز برای پیشگیری از چشم زخم بر روی اتومبیل ها و گاری ها نوشته می شد و فصل ششم، پندها، عبارت ها و و واژه های پندآموز را در بر می گیرد. در فصل هفتم عبارت ها و واژه ها نشان از گله گذاری ها و فراز و فرودهای رانندگان این اتومبیل ها دارند. فصل هشتم کتاب هم به عبارت ها و واژه های زبان های دیگر اختصاص دارد. واژه هایی به زبان انگلیسی، اشعار فارسی، آیات قرآن، واژه ها و عبارت هایی به زبان های ترکی، گاه کردی، گیلکی و لری هم بسته به موقعیت این ماشین ها پشت آن نوشته می شد.
زواره ئی در کتاب «اتول نامه» درباره تاریخچه ورود و رواج اتومبیل در ایران می نویسد:«درعصری که سفر با چهارپایان در قالب کاروان ها انجام می شد شتران سماعی با آواز ساربان ها حرکت می کردند. تا آنکه با رواج گاری، درشکه و کالسکه، این اشعار بر روی وسایل نوشته شدند. از سال ١٢٧٩ با ورود اولین خودرو به ایران حالات روحی رانندگان در قلب اشیا و اشکال با شعرهایی که پشت ماشین ها نوشته می شدند تجلی یافت و این فرهنگ هنوز هم تداوم دارد. این فرهنگ در گذشته به ادبیات سفر یا ادبیات بیابانگردها شهرت داشت و امروز به فرهنگ «کامیون نوشته ها» شهرت دارد.» در جایی دیگر از این مقدمه نویسنده می نویسد:«این اثر یک کار تحقیقی است که یکی از فصل های هفت گانه آن فصل «طنزنامه» است. حتی در این بخش هم اگرچه اشعار، عبارت ها و واژه ها در برداشت نخست طنزآمیز و شادی آورند اما در لایه دوم معنای شان نوعی گله و شکایت از ناسازگاری های روزگار نهفته است و مهم ترین ویژگی های این ماشین نوشته ها اثر روانشناختی و معنوی آن هاست...»
در ادامه این مطلب نویسنده کتاب «اتول نامه» می نویسد:«برای مثال اگر پشت اتوبوسی نوشته شده است:«کشتی نوح است خدایا ناخدایش باش» شما برای سفر با آن احساس آرامش و ایمنی می کنید و این تنها گوشه ای از آثار روانشناختی ماشین نوشته هاست...»
شهرام شکیبا در تازه ترین شماره نشریه بررسی کتاب در نقدی درمورد «اتول نامه» می نویسد:« نویسنده با موضوعی چنین ملموس و قابل دسترس در فرهنگ عامه برخوردی علمی داشته است که این خود یکی از بزرگ ترین ویژه گی های این کتاب ارزشمند به شمار می رود.»
فيروزه خطيبی
http://www.voanews.com/persian/news/arts/Persianbookreview-2010-12-9-111635764.html
تازه ترین شماره (پائیز ٨٩) فصلنامه بررسی کتاب – ویژه هنر و ادبیات که امسال وارد بیستمین سال انتشار خود در خارج از کشور شده است ، مجموعه ای است از داستان های کوتاه و آثار منظوم چندین نویسنده و شاعر تازه معرفی شده، همراه با گفتگویی با حسین نوش آذر(نویسنده و منتقد سرشناس)، گفتگو با فرشته مولوی نویسنده «سگ ها و آدم ها» درباره دشواری های صاحبان قلم درقلمرو فرهنگ و هنر ایران، تحلیل روانکاوانه داستان «چنگال» صادق هدایت به قلم داود افتخار، نویسنده و پژوهشگرجوان اهل خرم آباد، گزارشی درباره بازتاب کتاب «زوال کلنل» محمود دولت آبادی درمطبوعات آلمان و کتابی تحت عنوان «اتول نامه» که پژوهشی است در مورد تاریخچه اتومبیل و «ماشین نوشته ها» در ایران.
فصلنامه بررسی کتاب به همت مجید روشنگر، نویسنده و پژوهشگر ساکن لس آنجلس طی بیست سال گذشته بدون وقفه در این شهرمنتشر شده است و پایگاهی است برای نویسندگان، شاعران و پژوهشگران برون و درونمرزی که هربار با محتوایی تازه، گزینه ای از آخرین آثار اهل قلم ایرانی از سراسر جهان را منعکس می کند. مجید روشنگر در یک گفتگو با صدای آمریکا می گوید:«هر یک از این فصلنامه ها خصوصیت ویژه خودش را دارد و با هرشماره ای که از چاپ بیرون می آید این خصوصیت ها هم تغییر می کنند. برای من عبور و مروری که با این فصل نامه ها پیش آمده خیلی جداب و درخشان است. این که جوانی در خرم آباد راجع به صادق هدایت تحقیق کرده و نتیجه کار خود را به آمریکا برای نشریه ما می فرستد و ما آن را چاپ می کنیم تا هم در این سو و هم در ایران خوانده شود خودش یک مسئله بسیارقابل توجه است. یا مثلا این بار ما در بخش «دگر خنده» از سلسله نشست های نقد و بررسی کتاب به بحث درباره «اتول نامه » پرداخته ایم که در آن شهرام شکیبا، شاعر و طنزپرداز و نیزخود نویسنده و گردآورنده کتاب درباره آن سخن گفته اند.»
«اتول نامه: فرهنگ ماشین نوشته ها در ایران» که به اعتقاد ناشر فصلنامه«بررسی کتاب» یک فرهنگ فولکلوریک به شمار می رود نام کتابی است که طبایی زواره ئی آن را گردآوری و تالیف کرده است. مطالب جمع آوری شده در «اتول نامه» دربرگیرنده شعرها و ماشین هاست که در طول هشت سال در داخل و خارج از شهرها جمع آوری شده و از سه هزار واژه، بیت و عبارت تشکیل شده است و در این کتاب تاریخ ورود و رواج اتومبیل به ایران، فرهنگ رانندگی، رانندگان و دیگر مسائل مربوط به آن ها گنجانده شده است.
دربخشی که نویسنده کتاب به تقسیم بندی ماشین نوشته ها می پردازد، اشعار و عبارت هایی است که نویسنده آن را «نیایش نامه» خوانده است و نیایش گونه ای است که رانندگان از طریق آن با خدواوند خویش راز و نیاز و به درگاه او دعا می کنند.
فصل سوم این کتاب با عنوان «عشق نامه»، اشعار، عبارت ها و واژه هایی را شامل می شود که حاکی از عشق وعلاقه رانندگان به ائمه اطهار، مادر و پدر و زن و فرزند، ماشین و احیانا امام زادگان، شهر، معشوقه های واقعی یا خیالی آن هاست.
فصل چهارم، اشعار، عبارت ها و واژه های طنزی را شامل می شود که این بخش را از جذاب ترین قسمت های کتاب «اتول نامه» کرده است. طنزی ساده و زیرکانه که خواندن آن خنده برلب هر خواننده ای می آورد.
فصل پنجم با عنوان «شورنامه»، به اشعار، عبارت ها و واژه هایی می پردازد که از ایام قدیم تا امروز برای پیشگیری از چشم زخم بر روی اتومبیل ها و گاری ها نوشته می شد و فصل ششم، پندها، عبارت ها و و واژه های پندآموز را در بر می گیرد. در فصل هفتم عبارت ها و واژه ها نشان از گله گذاری ها و فراز و فرودهای رانندگان این اتومبیل ها دارند. فصل هشتم کتاب هم به عبارت ها و واژه های زبان های دیگر اختصاص دارد. واژه هایی به زبان انگلیسی، اشعار فارسی، آیات قرآن، واژه ها و عبارت هایی به زبان های ترکی، گاه کردی، گیلکی و لری هم بسته به موقعیت این ماشین ها پشت آن نوشته می شد.
زواره ئی در کتاب «اتول نامه» درباره تاریخچه ورود و رواج اتومبیل در ایران می نویسد:«درعصری که سفر با چهارپایان در قالب کاروان ها انجام می شد شتران سماعی با آواز ساربان ها حرکت می کردند. تا آنکه با رواج گاری، درشکه و کالسکه، این اشعار بر روی وسایل نوشته شدند. از سال ١٢٧٩ با ورود اولین خودرو به ایران حالات روحی رانندگان در قلب اشیا و اشکال با شعرهایی که پشت ماشین ها نوشته می شدند تجلی یافت و این فرهنگ هنوز هم تداوم دارد. این فرهنگ در گذشته به ادبیات سفر یا ادبیات بیابانگردها شهرت داشت و امروز به فرهنگ «کامیون نوشته ها» شهرت دارد.» در جایی دیگر از این مقدمه نویسنده می نویسد:«این اثر یک کار تحقیقی است که یکی از فصل های هفت گانه آن فصل «طنزنامه» است. حتی در این بخش هم اگرچه اشعار، عبارت ها و واژه ها در برداشت نخست طنزآمیز و شادی آورند اما در لایه دوم معنای شان نوعی گله و شکایت از ناسازگاری های روزگار نهفته است و مهم ترین ویژگی های این ماشین نوشته ها اثر روانشناختی و معنوی آن هاست...»
در ادامه این مطلب نویسنده کتاب «اتول نامه» می نویسد:«برای مثال اگر پشت اتوبوسی نوشته شده است:«کشتی نوح است خدایا ناخدایش باش» شما برای سفر با آن احساس آرامش و ایمنی می کنید و این تنها گوشه ای از آثار روانشناختی ماشین نوشته هاست...»
شهرام شکیبا در تازه ترین شماره نشریه بررسی کتاب در نقدی درمورد «اتول نامه» می نویسد:« نویسنده با موضوعی چنین ملموس و قابل دسترس در فرهنگ عامه برخوردی علمی داشته است که این خود یکی از بزرگ ترین ویژه گی های این کتاب ارزشمند به شمار می رود.»
پستها
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر